کد مطلب:28300 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:116
1529. امام علی علیه السلام - در عهدنامه اش به مالك اشتر -: پس خدا را، خدا را در طبقه پایین دست از مردم! آنان كه چاره ای ندارند از تنگ دستان و نیازمندان و بینوایان و زمینگیران، كه در میان آنان، افراد قانع و مستمندان سؤال كننده هست؛ و پاس دار حقّی را كه خداوند برای آنان، نگهبانی اش را به تو سپرده است؛ و بخشی از بیت المال را به آنان اختصاص ده و بخشی از غلّه زمین هایی را كه صاحبانش كوچ كرده یا مرده اند، به آنان ببخش؛ چرا كه دوردستان آنان را همان حقّی است كه برای نزدیكان آنهاست و تو نگهبان حقوق همه آنهایی. مبادا فرو رفتن در نعمت، تو را از آنان باز دارد؛ چرا كه پرداختن به كارهای مهم، تو را معذور نمی دارد در ضایع كردن كارهای كوچك. پس از رسیدگی به كارشان دریغ مدار و به آنان، روی ترش مكن. و به كارهای كسی كه به تو دسترس ندارد، بنگر. آنان كه دیده ها خوارشان شمارند و مردم، تحقیرشان كنند. برای رسیدگی به حال اینان، جماعتی بگذار كه بدانها اعتماد داری از خداترسان و فروتنان، تا خواست های آنان را به تو رساند، و در میان آنان، چنان رفتار كن كه عذری نزد خداوند داشته باشی آن روز كه او را ملاقات می كنی؛ چرا كه این گروه از میان مردمان، به انصافْ نیازمندتر از دیگران اند و در ادای حقّ همگان، چنان باش كه نزد خداوند، معذور باشی. یتیمان و كهن سالانی را كه چاره ای ندارند و خود را در معرض سؤال قرار نمی دهند، بر عهده گیر؛ و این كار، بر زمامداران، گران است و حق، تمامش گران است.[2]. 1530. امام علی علیه السلام - در عهدنامه اش به مالك اشتر (بر پایه گزارش تحف العقول-: یتیمان و زمینگیران و كهن سالانی را كه چاره ای ندارند و خود را در معرض سؤال قرار نمی دهند، برعهده گیر. برای آنان، روزی مستمر قرار ده؛ چرا كه آنان، بندگان خدایند و به خداوند، تقرّب جوی، با رها ساختن آنان و قرار دادن آنها در جایگاهشان، از جهت روزی و حقوق، كه كار، با نیّت صادقْ خالص گردد. آن گاه، بدان كه جان های مردم یا برخی از آنان، آرامش نیابد كه خواسته هایشان را غایبانه برآوری، بدون آن كه حضوری با نیازمندی ها درگیر شوی، و این بر زمامداران، گران است و حق، تمامش گران است، و گاه خداوند، آن را سبُك گرداند، بر گروه هایی كه فرجام [ نیك] را جویند و شكیبایی ورزند؛ و به راست بودن وعده خداوند درباره آنان كه شكیبایی كنند و اخلاص ورزند، اطمینان داشته باشند. پس از اینان باش و از خداوند، مدد جو.[3]. 1531. امام علی علیه السلام - در عهدنامه اش به مالك اشتر، در بیان طبقات مردم -: بدان كه مردم، طبقاتی دارند. پس طبقه فرودست، از نیازمندان و تهی دستان اند كه شایسته است یاری رساندن و كمك كردن به آنان؛ در نزد خداوند، برای هر یك از این اصناف، گشایشی است، و هریك را بر زمامدار، حقّی است، به اندازه ای كه او را سامان بخشد.[4] امام علی علیه السلام - از نامه اش به یكی از كارگزاران كه او را برای گرفتن مالیات فرستاده بود -: برای تو در این مالیات ها، نصیبی معیّن و حقّی آشكار و شریكانی نیازمند و تهی دستانی حاجتمند است. به درستی كه ما حقّ تو را كامل ادا می كنیم. تو هم حقوق آنان را كامل ادا كن؛ و گرنه، در روز رستاخیز، پُر دشمن ترینِ مردم خواهی بود؛ و بدا به حال كسی كه نزد خداوند، دشمنانش تهی دستان، تنگ دستان، درخواست كنندگان، رانده شدگان، بدهكاران و در راه ماندگان باشند.[5]. 1533. دعائم الإسلام: به درستی كه [ علی علیه السلام ] به مخنف بن سلیم ازدی - كه او را برای گردآوری مالیات ها فرستاده بود -، به سفارشی طولانی سفارش كرد. او را به پروای خدا فرمان داد كه پروردگار اوست در امور پنهان و كارهای ناپیدا، و این كه مردم را با روی گشاده و نرمی ملاقات كند، و به او دستور داد به این كه فروتنی پیشه سازد و از كبر، اجتناب ورزد؛ چرا كه خداوند، فروتنان را بالا بَرَد و متكبّران را پست كند. سپس به مخنف فرمود: «ای مخنف بن سلیم! برای تو در این مالیات ها بهره و حقّی معیّن است و تو در آن، شریكانی داری: تنگ دستان، تهی دستان، بدهكاران، مجاهدان، در راه ماندگان، بردگان، ونیازمندان به الفت و مهربانی.[6] به درستی كه ما حقّ تو را كامل ادا كنیم. تو نیز حقوق آنان را كامل ادا كن، وگرنه در روز رستاخیز، پُر دشمن ترینِ مردم خواهی بود؛ و بدا به حال كسی كه دشمنش اینها باشند!».[7].
1528. امام علی علیه السلام - از نامه اش به قثم بن عباس -: در آنچه از اموال خدا نزد تو گرد آمده است، بنگر. پس آنها را در اختیار عائله مندان و گرسنگان، كه نزدیك تواند، قرار ده [ و تلاش كن] كه به دست نیازمندان و تهی دستان برسد، و آنچه باقی ماند، به سوی ما بفرست تا در میان آنها كه نزد مایند، قسمت كنیم.[1].